តើពាក្យ «សុខ» មានន័យដូចម្ដេច ?

សុខ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ( សំ. បា. ) ដែលសប្បាយ; ងាយ; ស្រួល; ស្រណុក; សម្រាន្ត ។ ន. សេចក្ដីសប្បាយ; ដំណើរងាយ; ដំណើរស្រួល; ដំណើស្រណុក; សេចក្ដីសម្រាន្ដ ។
ឧទាហរណ៍៖ មានសុខ, បានសុខ ។

                     ប្រើពាក្យ “សេចក្ដី” ផ្សំខាងដើមផងក៏បាន ។
ឧទាហរណ៍៖ មានសេចក្ដីសុខ ។ ព. ផ្ទ. ទុក្ខ ។

                      សុខកថា ( សុខៈកៈ—) សម្ដីដែលនាំឲ្យបានសុខ ។ សុខកាម ( សុខៈ—) អ្នកស្រឡាញ់សុខ, អ្នកប្រាថ្នាសុខ ។ សុខកាយ ( សុក— ) ស្រួលខ្លួន។ សុខការណ៍ ( សុខៈ— ) ហេតុដែលនាំឲ្យបានសុខ, ឲ្យបានស្រួល ។ សុខកិរិយា ឬ —ក្រិយា ( សុខៈ— ) ការធ្វើឲ្យបានសុខ, ឲ្យបានស្រួល ។ សុខក្សេមឬ សុខក្សេមក្សាន្ដ ( សុក— ) សុខសម្រាន្ដ, សុខស្រួល ។ សុខចិត្ត ( សុក— ) សប្បាយចិត្ត; ពេញចិត្ត, ល្មមដល់ចិត្ត ។ សុខទាយក ( សុខៈទាយក់ ) អ្នកឲ្យសុខ ( បើស្រ្តីជា សុខទាយិកា ) ។ សុខទុក្ខ ឬ ទុក្ខសុខ ( សុក—ឬ ទុក-សុក ) សុខនិងទុក្ខឬទុក្ខនិងសុខ ។ សុខប្រធាន ( សុ-ខ័ប-ប្រៈ— ) ការប្រគល់សុខឲ្យ, ការឲ្យសុខ ។ សុខប្រាប្ដ ( សុខៈប្រាប ឬ—ខ័ប— ) អ្នកដែលបានប្រទះសេចក្ដីសុខ, អ្នកបានសុខ ។ សុខព័ន្ធន៍ ( សុខៈពាន់ ) ការជាប់ជំពាក់ដោយសេចក្ដីសុខ ( ក្នុងលោក ) ។ សុខភាព ( សុខៈភាប ) ភាពជាសុខ,សេចក្ដីសុខ។ សុខភូមិ ( សុខៈភូម ) ទីដែលប្រកបដោយសុខ, ទីស្រួលនៅ ។ សុខយាត្រា ( សុខៈ— ) ការដើរស្រួល ។ សុខយាន ( សុខៈ—) យានស្រួលជិះ ។ សុខលក្ខណៈ (សុខៈ—) លក្ខណៈនៃសេចក្ដីសុខ ។ សុខលាភ ( សុខៈ—) ការបានសុខ ។ សុខវឌ្ឍកៈ ឬ—វ័ឌ្ឍក៍ ( សុខៈវ័ត-ឍៈកៈឬ—វ័ត ) អ្នកដែលចម្រើនដោយសុខ ( បើស្រ្តីជា សុខវឌ្ឍិកា ) ។ សុខវឌ្ឍនៈ ឬ—វ័ឌ្ឍន៍ ( សុខៈវ័ត-ឍៈនៈឬ—វ័ត ) ការចម្រើនដោយសុខ ។ សុខវិជ្ជា ឬ—វិទ្យា ( សុខៈ— ) វិជ្ជាប្រាប់វិធីប្រតិបត្តិឬថែទាំមានការសម្អាតជាដើម ដែលនាំឲ្យបានសុខ ។ សុខវិទ្យាសាស្ត្រ ( សុខៈ— ) ក្បួនឬតម្រា, ច្បាប់និយាយអំពីសុខវិទ្យា ។ សុខវេទនា ( សុខៈវេទៈនា ) ការទទួលអារម្មណ៍ជាសុខ ។ សុខសម្ផស្ស ( សុខៈសំ-ផស់ ) សម្ផស្សដែលស្រួល, ការប៉ះប្រទះសេចក្ដីសុខ ។ សុខសម្ភាស (សុខៈសំភាស) អ្នកពោលពាក្យនាំឲ្យបានសុខ; អ្នកនិយាយសម្ដីងាយស្ដាប់ ។ សុខសយនា ( សុខៈសៈយ៉ៈន៉ា) កន្លែងដេកស្រួល ។ សុខសាន្ដ(សុក-សាន) សុខស្ងប់ ។ សុខសាន្ដត្រាណ ( សុក-សានត្រាន ) ដែលមានទីពំនាក់ ឬ មានទីអាងឲ្យបានសុខស្ងប់
ឧទាហរណ៍៖ ស្រុកសុខសាន្ដត្រាណ ។

                   សុខសាសន៍ ( សុខៈសាស ) ដំណឹងឬសំបុត្រប្រាប់សេចក្ដីសុខ ។ សុខសួស្ដី ( សុក— ) សុខនិងសួស្ដី ។ សុខសេយ្យា ( សុខៈសៃយ៉ា ) ការដេកជាសុខ, ការដេកស្រណុក ។ សុខា សេចក្ដីសុខ ( ព. កា. )
ឧទាហរណ៍៖ សូមពួកទេព្តា ជួយឲ្យសុខា ដល់ពួកអ្នកត្រង់ កាន់សីលកាន់ធម៌ បវរផ្ចិតផ្ចង់ ពុំដែលលុះលង់ ក្នុងក្តីទុច្ចរិត ។

                   សុខាភិបាល ( សំ. បា. < សុខ + អភិបាល ) ការថែរក្សា** ឬ គ្រប់គ្រង, ទំនុកបម្រុងឲ្យបានសុខ ។ ឈ្មោះក្រសួងរដ្ឋមន្រ្តីមួយកាន់កាប់ខាងមុខការថែរក្សាប្រជាពលរដ្ឋឲ្យបានប្រកបដោយសុខភាពគឺក្រសួងពេទ្យ **ពាក្យ “ថែរក្សា ” ត្រូវបានកែតម្រូវពីពាក្យដើម “ថែររក្សា ” ដោយហេតុថាពុំមានពាក្យ “ថែររក្សា ” ទេ អនុលោមតាមវចនានុក្រមខ្មែរ សម្ដេច ជួន ណាត។
ឧទាហរណ៍៖ ក្រសួងសុខាភិបាល ឬ ក្រសួងសាធារណសុខាភិបាល ក្រសួងសុខាភិបាលជាសាធារណៈ ។

                  សុខាភិយាចនា ( —ចៈន៉ា; < សុខ + អភិ-យាចនា “ការអង្វរ; ការបន់ស្រន់សូមឲ្យបានសុខ” ) ការបន់ស្រន់, បួងសួង, សំបូងសង្រូងសូមឲ្យបានសុខ
ឧទាហរណ៍៖ ធ្វើសុខាភិយាចនា។

                  សុខារម្មណ៍ ( បា. < សុខ + អារម្មណ ) អារម្មណ៍ជាសុខ, អារម្មណ៍ដែលទទួលសេចក្ដីសុខ ។ សុខាសា ( បា. < សុខ + អាសា “បំណង” ) បំណងឲ្យបានសុខទៅមុខ ) ។ ល ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត